Bu aralar (bu aralar dediysemde yaklasik son 1.5 senedir) is
degistirmem ve ayni zamanda kizimin ilkokula baslamasi sebebiyle yogun bir
donem gecirdim ve hatta halen devam da ettigini soylebilirim onceki uzun yazimdan
bu yana 1.5 seneden fazla gecmesine ragmen ancak simdi bu yazimi tamamlama
firsatim oldu, bu kadar uzun sure yazi ekleyemeyecegimi ben bile tahmin
edemezdim. Ama bu arada Facebook ve Google+ sayfam uzerinden kucuk
paylasimlarda bulunmaya devam ettim.
Neyse, onceki numarali yazimin sonunda da belittigim gibi bu
yazimda Melbourne, Victoria ozelinde Avustralya’da cocuk yetistirmek ile
alakali konulardan bahsedecegim.
Cocuk yetistirmekten bahsederken soylemeliyim ki ben bu isin
uzmani filan degilim. Sonucta sadece yaklasik 7 yasinda bir kizim var, ve
babalik ve cocuk yetistirme tecrubem onunla ve simdilik bu yasina kadar
getirebilmek ile alakali. Bende bu tecrubelerimden ve buradaki kres, yuva,
ilkokul durumlarindan bahsetmek istiyorum.
Oncelikle diyelimki Melbourne’de (yani Victoria eyaletinde)
yasiyorsunuz, ve cocuk sahibi olmaya karar verdiniz ve siz yada esiniz hamile
kaldi. Dogum ile ilgili olarak vermeniz gereken kararlar olacak hemen hemen taa
en bastan. Oncelikle cocugun dogumunu ozel hastanede mi yoksa devlet hastanesinde
mi yapmayi tercih edeceksiniz? Bu asamada devlet hastanelerinin mali yukunun
daha az olacagini belirtmeye gerek yok sanirim. Eger ki devlet hastenesinde
dogumu sectiyseniz dogum sirasinda doguma girecek doktoru secmek pek mumkun
olmuyor, dogum sirasinda hastaneye gidildiginde hangi doktor musaitse o giriyor
doguma. Eger ki ozel hastanede dogumu secerseniz, bu secim icin en az 1 sene
oncesinden baslamis olan ve dogumu da kapsayacak bir ozel saglik sigortasina
sahip olmanizi oneririm eger ki butun masraflari cebinizden karsilamak
istemiyorsaniz. (Ozel saglik sigortalarini karsilastirmak icin www.iselect.com.au websitesini
kullanabilirsiniz. www.medibank.com.au,
www.hcf.com.au ve www.bupa.com.au adreslerinede bir bakin derim)
Ozel hastanede dogum icin oncelikli olarak (bu benim fikrim) jinekologunuzu
secmek yani hangi doktor ile yola devam etmek istediginize karar vermek ve
sonrasinda o doktorun dogum yaptirdigi hastanelerden birinde karar kilmak. Yani
once doktorunuzu sonra da onun calistigi hastaneler icinden bir hastaneyi
secmek gerekiyor.
Bu noktada dogum yapmak icin tercih edilebilecek iyi hastanelerden
ornek vermem gerekirse eger;
Devlet Hastaneleri
Ozel Hastaneler
Not: yukaridakiler sadece ornek, daha bircok iyi hastane bulunmakta.
Siz yine kendi arastirmanizi yapin derim.
Bu hastane secimi icin hastaneler turlar duzenlemekte ve
dogumla ilgili bolumleri, ameliyathane ve sonrasinda kalinacak odalari
gezdirmekteler. Bu turlarin sonunda bir hasteneyi sececeksiniz ve rezervasyon
yapacaksiniz. Evet, tahmini dogum tarihine rezervasyon yapacaksiniz. Sanirim
hastanelerde bu rezervasyonlari ileri gunlerdeki planlamalari icin
kullaniyorlar. Eger ki bebek erken ya da gec gelmeye kalkarsa, yada hamileligin
devaminda baska bir tarihte gerceklesmek uzere sezeryan doguma karar verilirse
o zaman yapacak bir sey yok tabii ki. Hastanelerde belirgin bir sekilde Eylul
ve Ekim aylarinin baslarinda dogum yogunlugu oluyor. Bunlar Christmas ve yeni
yil zamaninin urunleri oluyorlar.
Hamileligin ortalarinda filan eslerin beraberce
katilabilecegi hem cocuk sahibi olmaya, hem doguma hemde dogum sonrasi bebek
bakimi ve bunun getirecegi sorumluluklari kaldirmak bakimindan yardimci olacak kurslar
duzenlemekte ve bu kurslara katilmanizi tavsiye ederim. Bu kurslarda ilk
yardimdan, bebegin altini temizleme ve emzirmeye kadar cesitli bilgiler
verilmekte. Bu kurslar hakkinda bilgiyi size jinekologunuz ya da sectiginiz
hastane yetkilileri verecektir. Ya da siz internet ustunden istediginiz birini
secebilirsiniz.
Diyelim ki hersey yolunda gitti ve bebeginiz dunyaya geldi.
Bu noktada eskinden hukumet ‘baby bonus’ adi altinda $5,000 odeme yapiyordu
pesin para. Sonralari bu paranin bazi aileler tarafindan somuruldugu ve amaci
disinda kullanildigi (TV almak gibi) gorulunce bunu 2 haftada bir (burda devlet
tarafindan yapilan yardim odemeleri ve isyerlerindeki maas odemeleri 2 haftada
bir oluyor genelde) odeme yapilacak sekilde takside bagladilar ve bildigim
kadariyla en sonunda da ekonomik tedbirler dahilinde bu odemeyi kaldirdilar. Bu konuda bilgiyi surada
bulabilirsiniz. Ileride tekrar uygulamaya girermi onu zaman gosterir. Bu
uygulamayi devreye sokarkenki amaclarindan biriside insanlari bebek yapmaya
yani nufusu arttirmaya tesvik icindi. Yani her aileye 3 bebek soylemleri
buradada var ama daha hafif sekilde. Bir tane anne icin, bir tane baba icin bir
tanede Avustralya icin...
Bizim dogumdan izlenimlerimizi anlatirsam eger; memnun
kaldik mi, kaldik ancak burada Turkiye gibi sezeryan doguma bir egilim olmadigi
icin doktorlar normal dogum icin mumkun oldugunca zorluyorlar sartlari.
Gercekten mumkun degilse sezeryan dogum yapiyorlar. Bunu belirtmekte yarar var.
Zaten gecenlerde dunyada sezeryan dogum oranlari istatistiginde Turkiye’nin
sanirim birinci oldugu bir haber okumustum. Burada oyle bir durum soz konusu
degil.
Bebek dogduktan sonra topugundan kan aliyorlar gerekli
testleri filan yapiyorlar. Bu prosedur sanirim Turkiye ile aynidir onun icin
detayina bahsetmeye gerek yok.
Cocuk yapmaya karar veripte hamile kaldiginizda karar
vermeniz bir diger onemli konu ise okul tercihiniz. Yanlis okumadiniz. Eger ki
tercihiniz cocugunuzu ozel okula gondermek olacaksa, bazi gercekten iyi
okullarda bekleme sirasi var. Ve bebek daha anne karnindayken, cinsiyeti belli
oldugunda yazilmak gerekiyor siraya girmek icin. Burda kisa bir not vereyim;
ozel okullarin bir cogu kiz ve erkek olarak ayrilar ama karma olanlarda yok
degil. Yani A koleji kiz okulu B okulu erkek koleji seklinde. Ayni zamanda bu
ozel okullarin yaklasik %95’I filan bir kiliseye baglilar ve hristiyanlik egitimi
vermekteler zorunlu olarak. Devlet okullarinda mecburi bir din egitimi yok. Bir
ara tartismasi oldu ama gelen tepkiler uzerine hukumet geri cekmisti o
girisimi.
Okullara kayit icin siraya yazilma durumu cok fazla olmasada
sanirim bazi gercekten iyi devlet okullari icinde mevcut. Ama devlet okullari
icin soyle bir durum var, eger ki bir okul sizin yasadiginiz eve en yakin olan
okul ise size mevcudumuz doldu gibi bahane uydurma luksleri olmuyor sizi kabul
etmek zorunda kaliyorlar. Bu durumdan oturu iyi okullarin bulundugu suburblerde
ev fiyatlari, kiralar digger yerlere cok yuksek olabiliyor. Bu durumu bizde
yasadik maalesef ve kizimizi gondermeyi dusunudugumuz bir devlet okulu yerine
baska bir okula yazdirmak zorunda kaldik.
Cocugunuz dogduktan sonra evinize yakin bulunan Family
Health Centre’lardaki hemsireler araciligiyla ilgi altina aliniyorsunuz. Ve
evinize bir kac kez ziyaretinize geliyorlar hersey yolunda gidiyor mu, bebek
sut emebiliyor mu, vs vs problemleri giderebilmek icin. Bu konuda ilgi ve
alakadan son derece memnun kaldigimizi soyleyebilirim 2009 – 2010 yillarinda bu
hizmeti alirken.
Bebeginizi nasil buyuteceginiz, annenin calisiyor ise isine
ne zaman donecegi vs tamamem ozel kunular oldugu icin bu konuyu atliyorum. Eger
ki cocugunuzu Child Care’e gondermek isterseniz birkac tane de iyi oldugunu
bildigimiz Child Care merkezinin linkini paylasayim.
Blackburn
Child Care (bunun gibi belediyeye bagli olan child care merkezleri genelde
iyiler diye biliyorum)
Cocugunuzu child care’e yazdirdiginizda ailenizin toplam
gelir durumuna gore devlet size para yardiminda bulunuyor. Bu odenen para child
care merkezine odediginiz tutarin (simdilerde bu tutar gunluk olarak $80 - $120
arasinda degisiyor yerine gore diyebiliriz) yarisini bulabiliyor. Ancak size
odenecek yardiminda yillik en fazla $7500 limiti (9 Eylul 2016 itibariyle)
oldugunu belirtmem gerek. Bu yapilan yardim odemesi iki kategori altinda
oluyor. Child
Care Benefit ve Child
Care Rebate. Bunlar ile ilgili bilgileri ustlerine tiklayarak ilgili web
sayfalarindan bulabilirsiniz. Her ne kadar bu sekilde devlet yardimlari filan
olsa da burada cocuk yetistirmenin maddi olarak zor oldugunu belirtmem
gerekiyor. Hele bir de 2, 3 ya da daha fazla cocugunuz ayni anda child care ya
da egitim sistemi icindeyse durum iyicene zor hale donusebiliyor sizin okul
secimlerinize gore.
Cocugunuzu tabii ki bir child care’e gondermeden buyutmek
isteyebilirsiniz ama yinede 4 (sanirim) yasina geldiginde haftada 15 (yine
sanirim) saat bir Kindergarden’a goturmek zorundasiniz. Bunu devlet sart
kostugu icin ucretsiz olarak sagliyor diye biliyorum. Bizim kizimiz zaten 10
ayliktan itibaren gittigi icin, biz bu durumu sahsen tecrube etmedik.
Cocugunuz 5 yasini doldurdugu zaman ilk okulun anasinifina
(prep deniyordu simdilerde foundation denmeye basladi) basliyor ve artik okullu
oluyor. Melbourne’un bulundugu Victoria eyaletinde okullarin sureleri su
sekilde; (diger eyaletlerde daha farkli)
Prep – 1 yil
Primary School – 6 yil
Secondary School – 3 yil
High school – 3 yil (eger ki cocugunuz meslek okuluna yani TAFE’e devam etmek
isterse sanirim 2 yildan sonra cikabiliyor okuldan – eger universite isterse bu
3 yili tamamlamak durumunda kaliyor)
Burda okullarda 2 donem degil 4 donem var. Yillar Ocak sonu,
Subat basi gibi basliyor. 1. Donem genelde Easter zamani yani Mart sonu – Nisan
basi gibi bitiyor bu tatil genelde 2 hafta oluyor sonra 2. Donem haziran
ortasinda bitiyor ve 3 hafta tatil oluyor. 3. Donem Eylul ortasi civari bitiyor
ve genelde 2 hafta tatil oluyor. 4. Donemde okulun devlet okulu ya da ozel okul
olmasina gore degisicek sekilde Aralik ayinin 7 si ile 20’si arasinda bir
tarihte sonlaniyor. Zaten 25 Aralik’ta da Christmas var. yaz tatili yaklasik
6-8 hafta suruyor okuluna gore.
Bazi iyi ilk okullari siralamaya calisayim;
Egitim sistemi Turkiye’den degisik oldugu icin bizlerde
burda her yil yeni gordugumuz seyleri deneyimleyerek ogeniyoruz. Ogrendikce de
blogumdan paylasmak isterim bu bilgileri.
Burada cocuk yetistirmek ile ilgili dikkat ceken bazi
sorular;
Cocugun Ingilizce-Turkce arasinda zorlaniyor mu?Bu konuda diyebilirim ki cocuklar degisikliklere o kadar cabuk alisiyorlar ki
bu bir sorun olusturmuyor genel olarak. Anne ve babanin cocuk(lar)la Turkce
konusmayi secen ailelerde cocugun Turkce’ye hakimiyeti genelde cocugun tek
cocuk oldugu durumlarda belirgin sekilde daha fazla oluyor. Eger cocugun
kardes(ler)i var ise ister istemez bu kardesler kendi aralarinda Ingilizce
konusmaya basliyorlar. Anne, baba da onlara uymak icin genelde Ingilizce’ye
donuyor.
Cocuk Avustralya kulturune uyum saglayabiliyor mu?
Bunu hic dert etmeyin. Cocugunuz size gore cok daha rahat ve kolay sekilde uyum
saglayacaktir. Burada tabii ki sizlerinde uyum saglamaya calisacaginizi
dusunuyorum.
Cocuklari bekleyen tehlikeler neler?
Bu konu bence Turkiye’dekiyle bire bir ayni. Burda da okullarda bullying var.
Burda da arkadaslara arasinda kavga olabiliyor. Burda da uyusturucu tehlikesi
var, vs vs. Bu konuda aileye, anne ve babaya dusen yuk Turkiye’de oldugu gibi
burda da buyuk.
Simdiye kadarki gozlemlerime dayanarak; burada uygulanan
sehircilik (Turkiye’ye gore cok ileri seviyede), cocuklara verilen deger (her
yer cocuk oyun alani dolu – hemde oyle Turkiye’dekiler gibi ufacik tefecik
olanlardan degil), cevre sartlari, dogal olanaklar, maddi olanaklar bakimindan
Avustralya ve en nihayetinde bizim yasadigimiz Melbourne cok uygun bir yer
diyebilirim. Zaten Melbourne sanirim son 6 senedir ustuste dunyada en
yasanilabilir sehir seciliyor. Bu konuyu baska bir yazida irdelemek isterim.
Bu konuda aklima gelenler simdilik bu kadar. Konuyla ilgili
gelebilecek sorulara da cevap verebildigim kadar bilgim dahilinde cevap vermeye
calisirim.
Bir sonraki yazimda cesitlik meslek gruplarinin Avustralya’daki
ortalama yillik gelirleri uzerine bilgiler vermeyi planliyorum.
Saglicakla kalin.